Lan là một loại hoa rất được ưa chuộng vì vẻ đẹp và giá trị của nó. Chơi lan được xem là một thú chơi tao nhã đòi hỏi sự đầu tư tỉ mỉ và niềm yêu thích thực sự của người chơi. Việc trồng và chăm sóc hoa lan không phải là chuyện dễ dàng. Trong bài viết dưới đây, Hoa Xinh 24h xin được bật mí cẩm nang cách trồng hoa lan hiệu quả. Bạn hãy tham khảo nhé!
Loại lan nào phù hợp cho người mới bắt đầu?
Việc lựa chọn những loại lan dễ trồng là một bước quan trọng trong cách trồng hoa lan, giúp việc chăm sóc trở nên dễ dàng hơn và không đòi hỏi nhiều kỹ thuật. Việc này thường khuyến khích sự hứng thú và động lực cho những người mới bắt đầu, và sau đó họ có thể mở rộng sở thích của mình với những loại lan khác.
Theo các chuyên gia trồng lan, những người mới bắt đầu thường được khuyến nghị nên chọn các loại lan như: lan vũ nữ, lan dendro, lan Ngọc Điểm, lan Quế Lan Hương và các loại lan Kiều (như kiều vàng, kiều tím, kiều vuông, kiều dẹt, mờ gà, kiều tua,…). Đây là những loại lan có đặc điểm chung là dễ trồng, dễ chăm sóc, không đòi hỏi kỹ thuật cao, có hương thơm quyến rũ, màu sắc hoa đẹp, và giá cả phải chăng. Do đó, các bạn có thể yên tâm lựa chọn những loại lan này để bắt đầu sở thích trồng lan của mình!
Cách trồng hoa lan
Lựa chọn giống cây
Bước đầu tiên trong cách trồng hoa lan cho người mới là lựa chọn giống hoa lan phù hợp. Việc này đặc biệt quan trọng vì giống cây sẽ ảnh hưởng đến các bước tiếp theo của quy trình trồng lan.
Hiện nay, trên toàn Việt Nam có hơn 800 loài hoa lan khác nhau. Để chọn được giống phù hợp với khí hậu và điều kiện sống cụ thể, bạn cần tìm hiểu kỹ về các đặc điểm của từng loại cây.
Thiết kế khuôn viên trồng lan
Để có một góc vườn lan đẹp và xinh xắn, việc thiết kế và bố trí phải phù hợp với không gian của mình.
Có hai cách thường được sử dụng để bố trí lan là trồng treo giàn và trồng trên sạp.
Trồng treo giàn phù hợp với không gian nhỏ, tạo cảm giác thông thoáng cho cây phát triển mạnh mẽ và đều đặn. Việc chăm sóc và di chuyển cây cũng trở nên dễ dàng.
Trồng lan trên sạp thích hợp với quy mô lớn hơn như trang trại, cho phép trồng nhiều cây hơn và tạo điểm nhấn cho khu vườn. Tuy nhiên, việc chăm sóc và kiểm soát bệnh tật có thể khó hơn so với cách trồng lan treo giàn.
Khi thiết kế khu vực trồng lan, mỗi không gian sẽ có cách tiếp cận riêng:
- Sân thượng: Nơi này thích hợp với việc trồng lan vì có ánh nắng mặt trời và không gian thoáng đãng. Tuy nhiên, bạn cần bảo vệ cây khỏi gió và nắng quá mức bằng cách sử dụng lưới che và thiết kế treo giàn để tăng tính thông thoáng và giảm thiểu tác động của ánh nắng vào buổi trưa.
- Ban công: Đây là nơi lý tưởng để thư giãn và trồng lan. Bố trí cây theo cách treo giàn giúp chúng tiếp nhận đủ ánh sáng và không gian thông thoáng để phát triển.
- Sân vườn: Với không gian rộng lớn, bạn có thể trồng lan trên mảnh sân vườn. Tuy nhiên, cần chú ý đến vấn đề sâu bệnh, đặc biệt là trong mùa mưa.
Chuẩn bị giá thể và chậu
Một trong những bước quan trọng trong cách trồng phong lan là chuẩn bị giá thể và chậu một cách kỹ lưỡng.
Nguyên liệu để làm giá trồng lan có thể sử dụng than gỗ, xơ dừa hoặc vỏ lạc. Đối với than gỗ nung, chỉ cần chia thành các khúc có kích thước 1cm x 2cm x 3cm, sau đó ngâm, rửa sạch và phơi khô.
Đối với xơ dừa, bạn cần xé cho tơi ra và ngâm trong nước trong khoảng 1 tuần để loại bỏ tamin và muối, sau đó phơi khô. Mụn dừa cũng cần được rửa sạch và phơi khô tương tự như xơ dừa.
Vỏ dừa được chặt thành các khúc có kích thước 1cm x 2cm x 3cm và xử lý bằng nước vôi 5%. Khi chọn chậu trồng cho hoa lan, bạn nên sử dụng chậu đất nung hoặc chậu nhựa, tùy thuộc vào kích thước và độ tuổi của cây lan.
Chuyển chậu
Nếu bạn sử dụng lan cây mô để trồng, khi cây mô đạt đến kích thước 4cm, bạn cần chuyển ra ngoài. Rửa sạch cây mô và đặt trên miếng lưới hoặc rổ được đặt trên chậu nước để giữ mát cho cây con.
Chuyển sang giai đoạn trồng chung trên giàn, bạn lấy xơ dừa để bọc quanh cây mô, sau đó sử dụng dây thun để cố định và đặt lên giàn. Sau khoảng 6 đến 7 tháng trồng trên giàn, bạn có thể chuyển sang chậu nhỏ.
Khoảng 6 tháng sau khi chuyển sang chậu nhỏ, bạn có thể chuyển sang chậu lớn. Sau mỗi lần chuyển chậu, chỉ nên bón phân sau một tuần. Dựa vào kích thước của cây và mức độ rêu bám, bạn có thể điều chỉnh thời gian đổi chậu.
Cách trồng hoa lan trên thân cây khác
Cách trồng hoa lan trên thân cây được hướng dẫn đơn giản chỉ trong 6 bước sau đây:
- Cắt một đoạn ống nhựa nhỏ để làm lồng cho chiếc đinh, ngăn chặn hiện tượng rỉ sét.
- Đóng đinh vào thân cây gỗ.
- Sử dụng dây thép hoặc dây rút để cố định cây lan vào thân cây gỗ, sao cho đầu rễ của cây lan chạm vào thân cây.
- Khoan một lỗ nhỏ trên thân cây, đủ lớn để đặt đũa tre sau khi ghép cây lan vào vị trí phù hợp.
- Dùng dây rút để giữ chặt cây lan vào đũa tre.
- Lưu ý tưới nước hàng ngày để duy trì độ ẩm cho cây sau khi ghép lan vào gỗ theo hướng dẫn trồng lan trên thân cây.
Cách trồng hoa lan bằng vỏ dừa
Trồng hoa lan bằng vỏ dừa là phương pháp đơn giản và tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, đây cũng là một ý tưởng sáng tạo. Chỉ cần thực hiện 8 bước sau, bạn có thể trồng được một cây hoa lan trong vỏ dừa.
- Chọn một quả dừa khô đẹp và đều.
- Cưa bỏ cả hai đầu của quả dừa.
- Ở một bên đầu của quả dừa, khoét bỏ phần ruột bên trong, chỉ giữ lại khoảng 5cm phần xơ dừa.
- Đặt than vào bên trong vỏ dừa.
- Đặt cây lan vào bên trong vỏ dừa và đảm bảo rằng cây nằm thấp hơn mặt vỏ khoảng 2cm, điều chỉnh sao cho cây có điều kiện phát triển tốt nhất.
- Kiểm tra độ ổn định của cây, nếu cây có dấu hiệu lung lay thì sử dụng dây rút để cố định lại.
- Tưới nước cho cây.
- Sử dụng dây thép làm móc treo cho vỏ dừa và treo trang trí.
Chăm sóc hoa lan
Các yếu tố quan trọng để cây lan phát triển tốt nhất bao gồm ánh sáng, độ ẩm, chất dinh dưỡng và phân bón. Mức độ ánh sáng đóng vai trò quan trọng đối với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lan.
Khi cây thiếu ánh sáng, chúng thường trở nên nhỏ bé, yếu đuối, lá màu tối, dễ bị sâu bệnh tấn công. Ngược lại, khi cây thiếu ánh sáng quá nhiều, lá có thể bị vàng, khô cằn, hoa ít và cây không phát triển tốt.
Chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình trồng và chăm sóc cây lan. Khi cây được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, chúng sẽ cho ra hoa nhiều, tươi sáng, hoa to và đẹp.
Cung cấp nước cũng là một yếu tố quan trọng khác trong quá trình trồng và chăm sóc cây lan. Việc tưới nước đúng lượng vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều mát giúp cây phát triển mạnh mẽ và khỏe mạnh.
Tuy nhiên, việc trồng lan đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng và thời gian. Nếu bạn quá bận rộn để tự chăm sóc, hãy sử dụng dịch vụ giúp việc nhà theo giờ như bTaskee để được hỗ trợ vệ sinh nhà cửa, giúp bạn dành thời gian cho sở thích của mình.
Phòng trừ sâu bệnh
Lan là loại cây dễ bị tấn công bởi sâu bệnh khi điều kiện chăm sóc không tốt và môi trường sống không thuận lợi, đặc biệt là khi người trồng không có kinh nghiệm trong việc chăm sóc cây lan. Tùy thuộc vào loại sâu bệnh cụ thể, người trồng sẽ sử dụng các loại thuốc phòng và trị bệnh phù hợp.
Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, quan trọng là đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì của thuốc để pha chế đúng liều lượng và nồng độ cần thiết cho cây lan.
Cách trồng hoa địa lan ở miền Bắc
Hoa địa lan rực rỡ với đa dạng màu sắc như vàng, đỏ, tím,… Kích thước của hoa địa lan thường nhỏ hơn so với các loài lan khác, trong khi cành hoa có thể cao hơn thân cây gấp đôi. Mỗi loại địa lan có số lượng, hình dáng, màu sắc, hương thơm và thời gian nở hoa riêng biệt. Thời điểm mà hoa địa lan nở đẹp nhất thường là vào cuối mùa xuân, khoảng tháng 2 hoặc tháng 3 hàng năm.
Chuẩn bị
Chậu hoa
Bạn có thể lựa chọn các loại chậu phù hợp cho cây lan tại các cửa hàng chuyên dụng. Kích thước của chậu nên phù hợp với kích thước của cây lan. Khuyến khích sử dụng chậu làm từ đất nung hoặc vỏ dừa. Trước khi sử dụng, bạn có thể vệ sinh chậu bằng nước sạch và xà phòng để loại bỏ những loại nấm bệnh tiềm ẩn.
Đất trồng
Đất trồng cho hoa địa lan cần có đủ chất dinh dưỡng và độ ẩm. Bạn có thể chọn các loại đất có độ mùn, phù sa cao, độ ẩm ổn định và pH không quá cao.
Một phương pháp là sử dụng bùn ao phơi khô đã được xay nhỏ, kết hợp với các vật liệu khác như xơ dừa, vỏ trấu, phân chuồng ủ mục và vôi bột để tạo ra đất trồng. Tỷ lệ pha trộn có thể là 3 đất/bùn ao; 2 xơ dừa, 1 vỏ trấu; 3 phân chuồng ủ mục; 0,5 vôi bột; 0,5 phân trùn quế.
Giống hoa địa lan
Bạn có thể mua các loại giống hoa địa lan tại các cửa hàng, nhà vườn hoặc trang trại nông nghiệp. Chọn loại giống phù hợp với sở thích và nhu cầu của bạn. Lưu ý chọn cây địa lan khỏe mạnh, không bị nhiễm sâu bệnh.
Phân bón
Phân bón là yếu tố dinh dưỡng quan trọng đối với cây trồng, đặc biệt là với hoa địa lan. Đảm bảo cung cấp phân bón đúng liều lượng và kết hợp sử dụng phân bón hữu cơ và vô cơ để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cây.
Các dụng cụ làm đất, làm cỏ và tưới nước.
Cách trồng
Sau khi đã sẵn sàng với đầy đủ dụng cụ cần thiết, bạn bắt đầu bằng việc đổ đất vào chậu khoảng 1/3, sau đó đặt khóm địa lan vào và điều chỉnh sao cho cây cân đối.
Ở phần trung tâm của chậu, bạn nên để các thân già, trong khi thân non được hướng ra ngoài miệng chậu. Đảm bảo rằng bụi địa lan được giữ cố định và sau đó lấp đầy phần đất còn lại cho đến khi gần đầy miệng chậu, sau đó nhẹ nhàng ấn chặt phần gốc để cây được cố định.
Phủ lên bề mặt chậu một lớp vỏ trấu hoặc vụn xỉ than, rêu nước đủ phủ. Sử dụng bình nước vòi hoa sen để tưới nhẹ nhàng cho cây địa lan vừa được trồng.
Cuối cùng, đặt chậu địa lan ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp, đặc biệt là với cây mới trồng.
Chăm sóc cây
Tưới nước
Để tránh cây bị thối gốc hoặc chết khô, đảm bảo cây hoa địa lan nhận được độ ẩm phù hợp, khoảng 70 – 85%. Điều chỉnh lượng nước tưới tùy theo giai đoạn phát triển của cây và kích thước chậu. Ví dụ, vào giai đoạn hoa nở, cây chỉ cần lượng nước vừa phải.
Bón phân
Khi cây mới được trồng, bạn có thể hòa tan phân đạm vào nước với tỷ lệ 1:3 và tưới cho cây. Tần suất bón phân là 2 tuần/lần và chỉ nên tưới vào buổi chiều tối. Khi cây thích nghi và ở giai đoạn phát triển nhanh, bạn có thể bón phân vô cơ hoặc hữu cơ như kali, NPK,… Trong điều kiện nhiệt độ thấp, tránh bón phân cho cây.
Phòng trừ sâu bệnh
Hoa địa lan có khả năng ít bị nhiễm bệnh hơn so với các loại lan khác khi được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, chúng vẫn có thể mắc các bệnh như thối rễ, đốm nâu, cháy nắng, thán thư, v.v.
Để phòng trừ sâu bệnh, quan trọng phải chú ý đến các yếu tố như độ ẩm, ánh sáng, nhiệt độ và chất dinh dưỡng của cây. Việc thường xuyên quan sát sự sinh trưởng và phát triển của cây là cần thiết để kịp thời phát hiện các dấu hiệu của sâu bệnh.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại thuốc diệt nấm và sâu bệnh phù hợp. Trong trường hợp lá bị già, vàng, héo úa hoặc nhiễm bệnh, việc cắt tỉa là cần thiết để ngăn chặn sự lây lan sang các phần khác của cây.
Cách trồng hoa lan hồ điệp
Chuẩn bị
Khi mua cây lan hồ điệp mới về, yếu tố đầu tiên cần xem xét là việc chuẩn bị chậu và giá thể. Chậu nên có độ sâu phù hợp để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quang hợp của cây.
Đối với cây con mới, bạn có thể sử dụng chậu có đường kính khoảng 5cm. Sau khoảng 4-6 tháng, khi cây phát triển, bạn cần chuyển sang chậu có kích thước lớn hơn, khoảng 8,3cm. Khi cây đã trưởng thành hơn, sau 9-12 tháng, sử dụng chậu có đường kính khoảng 12cm.
Đối với giá thể, nên lựa chọn loại có khả năng thoáng khí tốt, bề mặt xốp và giữ nước. Có thể sử dụng các loại như rễ quyết, than bùn, xơ dừa, hoặc vỏ cây,… Mỗi loại giá thể sẽ ảnh hưởng đến cách chăm sóc và tưới nước cho cây khác nhau.
Khi bạn mang cây lan hồ điệp con về nhà, hãy ngâm cây trong nước khử trùng trong vài phút để loại bỏ mầm bệnh và vi khuẩn có hại. Sau đó, hãy để cây khô ráo. Bạn có thể sử dụng giá thể để bọc quanh rễ cây, chỉ để hở gốc và lá, trước khi trồng cây vào chậu đã chuẩn bị sẵn.
Cách chăm sóc lan hồ điệp trong chậu
Cây con sau khi được trồng cần được chăm sóc đúng cách để đảm bảo các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng đều được cung cấp đầy đủ. Trong giai đoạn đầu, khi cây còn yếu, đặc biệt cần chú ý đến việc tưới nước đủ cho cây. Nhiệt độ lý tưởng nên duy trì ổn định ở mức khoảng 23 độ C và đặt cây ở nơi có lưu thông không khí tốt.
Không nên bón phân ngay sau khi trồng cây con mới. Hãy chờ ít nhất 1 tháng cho đến khi cây phát triển ổn định, có nhiều rễ dài phát triển trước khi bắt đầu áp dụng phân bón.
Mỗi 7-10 ngày, bạn có thể bón phân một lần. Phân bón tốt nhất là loại NPK 30:10:10, pha loãng với nồng độ khoảng 30-40mg/lít. Ngoài ra, bạn cũng có thể thêm một số chất vi lượng vào phân bón để kích thích sự phát triển của cây và ngăn chặn sự xâm nhập của sâu bệnh.
Khoảng sau 4-6 tháng, khi khoảng cách giữa hai lá của cây là 12cm, bạn có thể thay chậu cho cây bằng một chậu có kích thước 8,3cm. Trước khi chuyển chậu, hãy bọc rễ cây bằng giá thể và sau khi thay chậu, sử dụng dung dịch diệt khuẩn để phun lên cây.
Trong vòng 3-5 ngày sau khi thay chậu, tránh tưới nước trực tiếp vào cây nhưng vẫn đảm bảo cây được duy trì độ ẩm cần thiết. Từ ngày thứ 5-10 sau khi thay chậu, bạn có thể sử dụng phân hữu cơ pha loãng vào nước để phun cho cây.
Cách trồng hoa lan Cattleya
Bước 1: Trước khi trồng cây lan Cattleya vào chậu, cần chuẩn bị móc treo để đặt cây và làm điểm tựa cho nó. Bạn có thể sử dụng một miếng xốp, cắm một chiếc que (đũa tre dùng một lần) vào đáy chậu và lấp đầy giá thể lên đến khoảng 2-3cm dưới miệng chậu.
Lưu ý: Miếng xốp cần phải có lỗ thoát nước để đảm bảo thoát hơi và nước dư. Giá thể có thể sử dụng các loại từ lớn đến nhỏ, tùy thuộc vào điều kiện địa phương.
Ví dụ, ở những vùng mưa ít hoặc có khả năng kiểm soát độ ẩm, bạn có thể sử dụng xơ dừa kết hợp với vỏ thông hoặc dớn. Trong khi đó, ở những vùng mưa nhiều, bạn chỉ cần sử dụng vỏ thông và dớn vụn, có thể rải một ít xơ dừa vụn lên bề mặt chậu.
Bước 2: Đặt cây lan Cattleya vào chậu sao cho phần mắt ngủ của cây hướng về phía giữa chậu, làm cho cây có thể mọc đúng vị trí trung tâm sau này.
Lưu ý: Chỉ đặt gốc của cây lên trên bề mặt giá thể mà không lấp gốc vào đất. Điều này giúp tránh tình trạng thối rễ và làm cho quá trình chăm sóc cây trở nên dễ dàng hơn. Sau khi cố định gốc cây, hãy đảm bảo các giả hành được cố định chắc chắn vào móc treo.
Bước 3: Đặt chậu trồng lan Cattleya ra nơi tránh mưa hoàn toàn và có ánh sáng nhẹ.
Không nên tưới nước ngay lập tức, hãy đợi ít nhất 2 ngày để các vết xước trên cây trồng lan liền lại trước khi tưới nước đều vào giá thể.
Sau đó, tưới nước có chứa thuốc kích rễ Hùng Nguyễn hoặc vitamin B1 hai lần mỗi tuần cho đến khi cây phát triển rễ ấm gốc. Sau đó, ngừng sử dụng thuốc kích rễ và chuyển sang sử dụng phân bón tan chậm cho cây mỗi tuần.
Cách chăm sóc lan Cattleya
Độ sáng
Lan Cát thích ánh sáng trung bình, bạn có thể trồng chúng dưới ánh sáng có cường độ khoảng 40 – 50%, hoặc dưới 1 lớp lưới đen dày.
Khi có đủ ánh sáng, lá của Cattleya sẽ phát triển mạnh mẽ, căng tròn và cứng cáp. Điều này khiến cho cây cho hoa to và màu sắc sậm hơn, cũng như kéo dài thời gian hoa tàn so với những cây không đủ nắng.
Độ ẩm
Lan Cát có thân chứa nước và hệ thống rễ ngầm phát triển phía dưới đất, cây thích ẩm nhưng cần phải thoát nước tốt. Do đó, bạn nên tưới nước vào phần giá thể 1-2 ngày một lần, tránh tưới vào phần trên của cây để tránh gây ra tình trạng thối.
Độ ẩm lý tưởng cho lan Cattleya nằm trong khoảng từ 40 đến 70%. Mặc dù cây cần độ ẩm cao, nhưng không nên để cây ngấm nước.
Việc tưới nước nhỏ giọt vào giá thể không cần thiết vì cây có khả năng giữ nước trong giả hàng của mình. Mặc dù cây có thể chịu được một ít khô hạn, việc làm ẩm quá nhiều có thể gây ra tình trạng cây chết.
Sự khô thoáng của bộ rễ giữa các lần tưới nước là cần thiết để kích thích sự mọc rễ của cây.
Nhiệt độ
Lan Cát phát triển tốt nhất trong môi trường mát mẻ và ẩm ướt, với nhiệt độ lý tưởng khoảng 21°C vào ban ngày và 16°C vào ban đêm.
Mặc dù lan Cát có thể sống trong điều kiện nhiệt độ cao hơn, chúng vẫn có thể ra hoa nhưng với tốc độ phát triển chậm hơn.
Chế độ phân bón
Đối với cây con, chúng ta sử dụng các loại phân vô cơ với công thức 30-10-10, còn được gọi là 20-20-20, và 15-30-15. Chúng được tưới 1-2 lần mỗi tuần, với liều lượng là 1 gram hoặc một muỗng cà phê pha trong 4 lít nước.
Khi các giả hành bắt đầu xuất hiện nụ hoa, ta chuyển sang sử dụng phân bón có công thức 10-20-20 hoặc 6-30-30, với cùng liều lượng và chu kỳ như trên, nhằm đảm bảo cho hoa phát triển mạnh mẽ và đẹp đẽ.
Tuy nhiên, ở điều kiện lý tưởng, lan Cattleya có thể phát triển bình thường mà không cần sử dụng phân bón hoặc sử dụng phân bón rất ít. Đối với loài lan này, ta có thể áp dụng phân bón tan chậm hoặc phân bón lá phun định kỳ cho cây.
