Hiện nay, việc trồng hoa sen cảnh rất được ưa chuộng để trang trí sân vườn. Căn nhà nhỏ xinh được làm đẹp bởi những bông sen nổi bật, cùng với màu lá xanh mướt, được trồng trong một chậu nhỏ được đặt ở vị trí thoáng và có ánh nắng chan hòa. Hãy cùng Hoa Xinh 24h tìm hiểu cách trồng hoa sen trong chậu qua bài viết sau đây nhé!
Các giống sen phổ biến
Ở nước ta hiện nay có đa dạng các loại giống sen nội địa và nhập khẩu từ nhiều nơi trên thế giới. Tuy nhiên, chúng thường được phân loại vào các nhóm chính sau:
- Nhóm sen cho củ: Các giống trong nhóm này thường có năng suất củ cao và chất lượng tốt, tuy nhiên lại không có hoặc ít hoa. Chúng thích hợp để trồng ở các chân đất lúa trũng hoặc đất cao, với khả năng duy trì lượng nước sâu khoảng 20-30cm.
- Nhóm sen cho hoa: Đây là các giống sen có hoa to, nhiều và màu sắc đẹp, nhưng không tạo ra củ. Hoa của chúng có thể có một, hai hoặc nhiều tầng cánh, trong đó có những giống có đến hàng ngàn cánh, thường được gọi là sen ngàn cánh. Màu sắc của hoa đa dạng từ trắng, vàng, tím, đỏ cho đến những bông có hai màu trên một cánh (trắng ở phần dưới và màu tím ở trên). Các giống sen cho hoa cũng có thể có gương nhưng hạt nhỏ, với năng suất hạt thấp, thích hợp để trồng ở các hồ, ao, đầm lầy.
- Nhóm sen cho hạt: Các giống trong nhóm này thường cho ra nhiều hoa với tỷ lệ hạt chắc cao. Hạt của chúng lớn, có hương vị thơm ngon. Những giống này thường chỉ có một tầng cánh, có màu đỏ, rễ mảnh và không phát triển củ, thích hợp để trồng ở hồ, ao và ruộng trũng.
- Nhóm sen làm cảnh: Thường có hoa cánh kép, ra hoa quanh năm, hoa bền và đẹp, thích hợp để sử dụng làm hoa cắt cành hoặc trang trí cảnh quan. Chúng phù hợp để trồng ở các môi trường như hồ, ao, ruộng trũng hoặc có thể trồng trong các chậu, vại…
Việc lựa chọn giống sen phù hợp cho mỗi vùng trồng phụ thuộc vào mục đích sử dụng cũng như điều kiện địa phương và người đầu tư.
Do mỗi giống sen hoặc nhóm giống có các đặc điểm sinh trưởng và quá trình nở hoa riêng biệt, vì vậy quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc cũng sẽ khác nhau.
Quy trình được giới thiệu dưới đây áp dụng cho trồng sen chậu.
Cách trồng hoa sen trong chậu
Sau đây là các bước hướng dẫn cách trồng sen trong chậu. Bạn hãy tham khảo nhé!
Thời vụ trồng
Sen trồng trong chậu có thể được trồng suốt cả năm, tuy nhiên, có hai thời kỳ chính:
- Vụ Đông Xuân: Thời gian trồng từ tháng 1 đến tháng 3 trong lịch dương.
- Vụ Hè Thu: Thời gian trồng từ tháng 7 đến tháng 8 trong lịch dương.
Việc trồng vào thời vụ tháng 3 sẽ khiến cây nảy mầm và đậu hoa nhanh hơn, cũng như mang lại năng suất hoa cao hơn so với việc trồng vào thời vụ tháng 8.
Chọn vị trí trồng
Sen trồng trong chậu có thể đặt ở bất kỳ vị trí nào, miễn là đảm bảo có đủ ánh sáng và đáp ứng được mục đích sử dụng.
Nếu bạn có nhu sản xuất ở quy mô lớn, có thể đặt chậu trên nền đất ruộng, sân hoặc vườn, nhằm đảm bảo cây có điều kiện sinh trưởng tốt và thuận tiện trong quá trình chăm sóc. Nên đặt chậu thành hàng, với khoảng cách giữa hai chậu là từ 10-20 cm, khoảng cách giữa các hàng là từ 20-30 cm, và tạo lối đi rộng từ 2-3 hàng để thuận tiện cho việc chăm sóc.
Đối với người sử dụng cá nhân, có thể đặt chậu trên sân, ban công, tuỳ thuộc vào nhu cầu. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo có đủ ánh sáng, vì chỉ có như vậy hoa mới phát triển tốt và đa dạng.
Chuần bị giá thể và chậu
Giá thể trồng sen trong chậu bao gồm hỗn hợp đất và phân.
Đất nên được lựa chọn từ loại đất ruộng trồng lúa hoặc bùn ao. Nếu không có đất ruộng hoặc bùn ao, có thể sử dụng loại đất có độ kết dính cao. Mỗi năm, đất cần được thay mới hoặc bổ sung để đảm bảo sự tươi mới cho cây sen.
Phân được sử dụng để bón lót, thường là phân chuồng hoai mục được trộn đều với đất theo tỷ lệ 7:3. Có thể bổ sung thêm vôi bột để điều chỉnh pH đất, giữ cho đất luôn trong khoảng 6-6,5.
Chậu trồng sen cũng được lựa chọn tùy thuộc vào mục đích sử dụng, phù hợp với kích thước và chất liệu. Có thể sử dụng chậu sành, chậu sứ hoặc chậu nhựa.
Đối với chậu trồng sen, nên chọn loại có đáy kín và cao thành để duy trì lượng đất và nước phù hợp. Giá thể được đặt vào khoảng 2/3 hoặc 3/5 của chậu, đảm bảo rằng khi tưới nước, độ sâu của nước luôn dao động trong khoảng 10-13 cm.
Chọn giống sen và xử lý hạt mầm
Có một số giống sen phổ biến được trồng trong chậu hiện nay, bao gồm sen bách diệp, sen nghìn cánh và sen phật bà quan âm. Đặc điểm chung của các giống này là có sắc màu đa dạng (hồng, đỏ, trắng, tím, xanh…), hoa to và nhiều cánh, mang hương thơm ngọt ngào. Chúng có thân thấp và phù hợp để trồng trong chậu, và có thể sinh trưởng quanh năm.
Giống sen trồng trong chậu thường được sử dụng từ hạt. Việc lựa chọn hạt F1 là phổ biến, chú ý chọn những hạt to, tròn, mẩy và cứng, thường đây là những hạt mang gen di truyền tốt.
- Xử lý tiền mọc mầm: Mài, dũa hoặc cắt lớp vỏ trên phần đầu của hạt, tránh mài hoặc cắt vào phần thân của hạt để tránh gây hỏng hạt khi ngâm. Hoặc hạt có thể được ngâm trong dung dịch axit sulfuric có nồng độ 0,1% trong khoảng thời gian từ 15 đến 30 phút để làm mềm vỏ hạt. Khi hạt và dung dịch ngâm chuyển sang màu đen, hạt được vớt ra và rửa lại bằng nước sạch.
- Mọc mầm: Sau khi xử lý tiền mầm, hạt được ngâm vào nước để nảy mầm. Nước cần được thay đổi hàng ngày 1-2 lần. Sau khoảng 3-5 ngày, hạt sẽ bắt đầu nảy mầm, và sau thêm 2-3 ngày, khi lá đầu tiên dài khoảng từ 3 đến 5 cm, hạt sẽ sẵn sàng để trồng.
Cách trồng
Sau khi đã chuẩn bị xong các bước trên, hãy tiến hành theo hướng dẫn cách trồng sen kiểng trong chậu như sau:
Sau khi hạt nảy mầm, chúng được đưa vào chậu đã được chuẩn bị sẵn. Khi trồng, hạt được đặt vào độ sâu sao cho mép lá thứ nhất chạm mặt đất, mũi lá thứ nhất được nghiêng góc 45 độ với mặt đất để tránh tình trạng héo lá khi cuống lá dài ra nếu bị thiếu nước trong giai đoạn mới trồng.
Mỗi chậu sau khi trồng mầm đều được đánh dấu và ghi thông tin về giống, thời gian trồng.
Cây trong giai đoạn mới trồng cần được quản lý lượng nước một cách chặt chẽ để tạo điều kiện tốt nhất cho sự sinh trưởng và ra hoa sớm.
Bón phân
Bón phân cần tuân thủ nguyên tắc đầy đủ và cân đối về NPK để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cây suốt quá trình sinh trưởng và phát triển.
Ngoài ra, cần bổ sung hợp lý các yếu tố đa lượng như Canxi (Ca), Magiê (Mg), Lưu Huỳnh (S), Silic (Si), và các yếu tố vi lượng như Sắt (Fe), Mangan (Mn), Boro (B), Đồng (Cu), Kẽm (Zn), Molybdenum (Mo), Clorua (Cl).
Chú ý: Bên cạnh việc bón phân, cần quản lý pH của đất và nước trong chậu, luôn đảm bảo pH ở mức 6-6.5.
Nước và ánh sáng
Thường xuyên cần bổ sung nước vào chậu để duy trì mức nước ngập mặt ở khoảng 10-13 cm, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng. Nếu không duy trì được mức nước, lượng oxy tồn tại trong nước sẽ giảm, gây ra sự kém phát triển của cây, dễ mắc các bệnh và cây có thể sớm tàn. Việc tưới nước nên được thực hiện vào buổi sáng và tránh tưới vào buổi chiều.
Chậu sen sau khi được trồng nên đặt ở vị trí có ánh sáng đầy đủ, đặc biệt là nên ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào buổi sáng sớm. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo thuận tiện trong quá trình chăm sóc.
Phòng trừ cỏ dại và diệt sâu bệnh
Cỏ dại có thể tồn tại trong đất từ trước hoặc xuất hiện mới. Khi cỏ dại xuất hiện, cần loại bỏ ngay để tránh cạnh tranh dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
Bèo nổi là loại cây gây hại cho sen vì chúng có thể cản trở sự sinh trưởng của cây. Khi bèo xuất hiện, cần diệt sớm trước khi lá nổi xuất hiện hoặc sau khi chúng mới mọc.
Đối với sen, có một số loại sâu bệnh hại chính như sau:
- Sâu ăn tạp (Spodoptera litura): Biện pháp phòng trừ bao gồm việc sử dụng phương pháp bắt thủ công hoặc sử dụng thuốc như Lanate và Confidor, với liều lượng là 10ml/16 lít nước.
- Bệnh thán thư (Colletotrichum sp.): Để phòng trừ, có thể rút nước cạn nước và sử dụng các loại thuốc như Score 250EC, Rhidomil Gold 68%WP và Daconil, với liều lượng tương ứng.
- Bệnh mục nát: Để phòng trừ bệnh này, cần hạn chế việc bón phân chứa lượng Nitơ (N) cao, tăng việc bón Phốt pho (P) khi bệnh xuất hiện. Không nên trồng sen trong mùa đông và cần thay đất sau mỗi vụ trồng để đảm bảo độ thông thoáng và duy trì mức nước trong chậu.
Cắt tỉa lá già và hoa tàn
Sau khoảng 30-45 ngày sau khi trồng sen trong chậu, cây sẽ bắt đầu ra hoa. Hoa sẽ nở liên tục trong suốt năm, với vụ hè thường có hoa nở sớm hơn và nhiều hoa hơn so với vụ đông. Sau mỗi lần hoa nở, cần cắt bỏ cuống hoa và thực hiện cắt tỉa để loại bỏ các lá già, lá sâu bệnh, tạo điều kiện thoáng đãng cho cây phát triển tốt.
Cách trồng hoa sen Bách Diệp từ hạt
Khí hậu và nhiệt độ ở Việt Nam tạo điều kiện lý tưởng cho việc sinh trưởng của sen Bách Diệp. Do đó, không ngạc nhiên khi giống sen này đang ngày càng trở nên phổ biến trong nước ta.
Trồng sen Bách Diệp thường được thực hiện trong hai mùa chính: vụ Đông Xuân, từ khoảng tháng 12 đến tháng 1 theo lịch dương, và vụ Hè Thu, từ tháng 5 đến tháng 7. Tuy nhiên, thời gian tốt nhất để trồng sen Bách Diệp thường là vào mùa xuân và hè.
Để trồng thành công một chậu hoa sen Bách Diệp từ hạt, bạn có thể tham khảo các bước dưới đây:
Bước 1: Chuẩn bị
Khi chọn hạt giống, nên lựa chọn những loại hạt sen chất lượng tốt, có tỷ lệ nảy mầm cao (hạt vẫn giữ lớp vỏ màu nâu hoặc đen bóng bọc ở bên ngoài). Những hạt sen mới thu hoạch từ các bát sen già thường nảy mầm nhanh hơn.
Nếu bạn mua hạt đã qua giai đoạn lão hóa và đã được phơi khô lâu, bạn nên ngâm nước khoảng 4 giờ để làm mềm hạt sen, sau đó gọt đi phần đầu của hạt để dễ dàng nảy mầm.
Bước 2: Ngâm hạt
Cắt đầu hạt để tạo lỗ nhỏ: Kỹ thuật này yêu cầu quan sát kỹ lưỡng phần đầu của hạt giống để nhận biết một đầu nhọn, nhưng hơi lõm vào phía bên trong. Sử dụng giấy nhám hoặc công cụ mài nhẹ để làm mịn phần đầu này cho đến khi phần thịt bên trong của hạt được lộ ra. Thao tác này giúp hạt dễ dàng nảy mầm và phát triển chồi.
Ngâm hạt trong nước (thay nước 2 lần mỗi ngày): Đặt các hạt giống đã được chuẩn bị vào một bát chứa nước ấm, với nhiệt độ dao động từ 16-30 độ C, đảm bảo nước ngập hạt hoàn toàn.
Thay nước hàng ngày cho hạt: Sau khoảng 2 – 3 ngày (có thể tốn từ 5 – 7 ngày đối với một số hạt), các hạt sẽ bắt đầu nảy mầm.
Cắt vỏ khi mầm đã phát triển: Khi mầm đã nhú ra ngoài đủ lớn, tiến hành cắt bỏ phần vỏ theo hình ảnh được mô tả phía trên. Tiếp tục thực hiện việc thay nước hàng ngày, cần cẩn thận để tránh làm gãy mầm.
Tiếp tục ngâm nước: Tiếp tục việc ngâm nước cho các hạt.
Chuyển vào chậu cảnh: Khi mầm đã phát triển đạt chiều dài khoảng 10-15 cm, bạn có thể chuyển chúng vào chậu cảnh. Chuẩn bị chậu cảnh theo sở thích của bạn. Đặt một lượng đất vào chậu, chiếm khoảng 50% chiều cao của chậu, sau đó đổ nước vào để lắng và sau đó đặt các hạt sen Bách Diệp đã nảy mầm vào chậu.
Cách trồng Sen Nhật nhanh ra hoa
Cách trồng hoa sen Nhật với đất bùn
Sen Nhật mini tồn tại trong môi trường đất bùn ngập nước, do đó, để đảm bảo cây có đủ dinh dưỡng và phát triển khỏe mạnh, bạn cần chuẩn bị đất trồng theo tỉ lệ: 1 phần bùn + 2 phần đất sét. Sau đó, sử dụng vôi bột để khử chua đất.
Sau khi đất đã được khử chua, bạn đặt chậu nhỏ và đổ nước vào sao cho mức nước ngập khoảng 10cm. Đặt cây vào chậu và sử dụng đất để cố định cây. Đặt chậu cây ở nơi thoáng mát, sau đó cây sẽ nhanh chóng bám rễ và phát triển.
Cách trồng hoa sen Nhật khi không có đất bùn
Nếu không có đất bùn, bạn có thể sử dụng bình, nước và cát sỏi thay thế. Đặt cây vào bình và rải một lớp cát và sỏi phía dưới để cố định cây.
Khoảng sau một tháng khi cây đã nảy mầm và phát triển, bạn có thể thêm dung dịch dinh dưỡng vào nước tưới để giúp cây sinh trưởng tốt hơn.
Cách chăm sóc
Nước: Để sen luôn sống trong môi trường sạch sẽ, bạn cần thường xuyên thay nước. Bạn có thể bổ sung một ít cây bèo Nhật hoặc rong đuôi chó vào bình hoặc chậu sen để giữ cho nước luôn trong lành.
Ánh sáng: Đặt cây sen nhật mini ở nơi có ánh sáng tự nhiên đầy đủ để tạo điều kiện tốt nhất cho sinh trưởng và phát triển. Nếu trồng sen trong nhà, hãy đưa cây ra ngoài khoảng 1 tiếng mỗi tuần để cây có thể quang hợp. Đối với cây có lá quá to, bạn cần dùng que nhỏ để cố định cây và tránh tình trạng cây gãy.
Dinh dưỡng: Mỗi 2 tháng, bạn cần bón một lượng phân tan chậm cho cây. Trong trường hợp trồng sen trong môi trường thủy sinh, thay vì bón phân, bạn có thể sử dụng bột hoặc dung dịch thủy canh.
Tỉa lá: Để cây sen nhật mini có hoa đẹp, bạn cần giới hạn số lượng lá trong chậu bằng cách tỉa bớt lá dư thừa. Điều này giúp cây dễ dàng tạo ra hoa đẹp hơn.
Phòng trừ sâu bệnh: Trong quá trình trồng sen nhật mini, cây có thể gặp phải sâu ăn lá, sâu bướm, hoặc rệp. Để ngăn chặn tình trạng này, bạn cần thường xuyên lau chùi lá để tránh đọng nước. Trong trường hợp cây bị nhiễm sâu bệnh nặng, bạn cần sử dụng thuốc phòng trị được bán sẵn.
